Kuchnia azjatycka jest bardzo ceniona i lubiana przez Polaków i coraz częściej przygotowujemy jej dania sami w domu. Mówiąc o kuchni azjatyckiej najchętniej sięgamy po potrawy kuchni japońskiej, chińskiej, wietnamskiej i tajskiej, które cechują wyraziste i oryginalne smaki. Nieodłącznym elementem kuchni azjatyckiej są jej przyprawy, w tym sosy: sojowy i rybny. Z czego się składają, jak ich używać w kuchni oraz jakie mają właściwości zdrowotne o tym niniejszy artykuł.
Sos sojowy
Posiada słony smak, w zależności od rodzaju może być mniej lub bardziej intensywny. Naturalnie warzony sos sojowy powstaje na drodze fermentacji soi, w jego składzie znajdziemy wodę, soję (bez GMO), pszenicę, sól i ewentualnie cukier. Mamy wiele odmian sosu sojowego, w zależności od kraju i regionu pochodzenia, są również wersje bezglutenowe, bez pszenicy, o obniżonej zawartości soli i o odmiennych walorach smakowych np. sos ciemny oprócz smaku słonego, wnosi do potrawy lekki akcent słodyczy palonego cukru. Oprócz nadawania smaku słonego sos sojowy jest również naturalnym wzmacniaczem smaku, który uwypukla smak i aromat potrawy. Używając sosu sojowego nie musimy już solić potrawy. Ze względu na swój uniwersalny smak, możemy użyć go również do wzmocnienia smaku zup, szczególnie wegetariańskich, makaronów i dipów.
Dodatkowym atutem sosu sojowego jest jego rola marynująca. Świetnie nadaje się do marynowania tofu, ryb i mięs, nadając im wyraźnego smaku i kruchości. Można używać go z powodzeniem również w kuchni polskiej.
Tajska zupa z krewetkami i żółtym curry
Ważnym aspektem przy wyborze sosu sojowego jest jego jakość, a na tą wpływa nie ilość zawartej soi, a metoda produkcji sosu. Obecnie na rynku, półki uginają się od sosów sojowych kiepskiej jakości, które produkowane są nowoczesnymi, szybkimi metodami, które dalekie są od tradycyjnych, czasochłonnych metod jakimi są naturalne procesy warzenia. Naturalnie warzony sos sojowy, będzie podlegał fermentacji, trwającej nawet kilka miesięcy, dojrzewaniu, odciskaniu i filtracji, dzięki temu zyskuje oryginalny, głęboki i zrównoważony aromat, barwę i smak, a także nabywa prozdrowotnych wartości odżywczych, takich jak witaminy z grupy B, spore ilości białka, magnezu, a także ma pozytywny wpływ na mikroflorę jelitową, wspomagając jej rozwój, co może pozytywnie wpływać na przewód pokarmowy i układ odpornościowy. Natomiast sos sojowy produkowany szybkimi, metodami, powstaje w ciągu kilku dni, za pośrednictwem chemicznych dodatków takich jak kwas solny, węglan sodu, syntetyczne aromaty i barwniki podbijające kolor i smak, a w niektórych sosach produkowanych tą metodą wykryto zanieczyszczenia związkiem 3-MCPD, który przyjmowany w nadmiarze podejrzewa się o właściwości pronowotworowe. Dlatego ze względu na walory smakowe i odżywcze wybierajmy tylko sosy sojowe o prostym składzie i z informacją, że są naturalnie warzone lub fermentowane jak np. chiński sos sojowy marki House of Asia i japoński Yamasa.
Drugim sosem niezwykle popularnym i charakterystycznym dla kuchni azjatyckiej jest sos rybny.
Sos rybny powstaje z owoców morza lub małych ryb, np. sardeli, które są solone i prasowane w beczkach, gdzie fermentują. W ten sposób powstaje sos, który jest następnie klarowany. Sos rybny składa się z kilku prostych, naturalnych składników: fermentowanych ryb, soli i cukru. Jest to nieodłączny składnik, przyprawa nadająca charakterystycznego, oryginalnego smaku kuchni tajskiej, chińskiej, koreańskiej, wietnamskiej i japońskiej. Sosu rybnego używamy w bardzo niewielkich ilościach, tak jak przyprawy, gdyż ma intensywny smak i zapach. Dodana podczas gotowania traci swój intensywny rybi zapach i harmonijnie podkreśla smak potrawy. Sos rybny używany jest do ryb, owoców morza, do przygotowania sosów sałatkowych, dipów, zup, makaronów, ale także mięsa, które doskonale marynuje się po dodaniu sosu rybnego. Dzięki procesowi fermentacji sos rybny podobnie jak sos sojowy jest doskonałym źródłem witamin z grupy B, które pełnią ważną rolę dla prawidłowej pracy układu nerwowego. Zarówno sos sojowy jak i rybny, mają niską zawartość kalorii.
